69th Karen Martyrs’s Day (My Address Speech)
ကရင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တည္လာရျခင္း သမိုင္းအက်ဥ္း
#နိဒါန္း
၆၉ၾကိမ္ေျမာက္ ကရင္အာဇာနည္ေန႔ကို ၾကြေရာက္လာၾကေသာ လူၾကီးမင္းမ်ား၊ ကရင္လူမ်ဳိး ကိုခ်စ္၍ အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးသူမ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ မိမိကိုယ္မိမိ ကရင္ဟုခံယူ၍ ေရာက္ရွိလာေသာ သူမ်ားအားလံုးကို ကရင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တည္လာမႈ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို အေျချပဳျပီး ေျပာလိုပါသည္။ တကယ္ေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ Pre-Colonial Era (ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ ကာလ)၊ Colonia Era (ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အခ်ိန္ကာလ)ႏွင့္ Post-Colonial Era (ကိုလိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈ လြတ္ေျမာက္ျပီး ၁၉၄၈-၂၀၁၉ အထိ၊ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ) တြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အားလံုးအတြက္ တန္းတူညီမ်ွအခြင့္အေရးဟာ တိုင္းရင္းသားမ်ားလက္ထဲ မေရာက္ရွိလာခဲ့သလို ယေန႔ကရင္ လူမ်ဳိးမ်ားသည္လည္း လြန္ခဲ့ေသာေခတ္ကာလတုန္းက ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားခံစားခဲ့ရသလို ခံစားေနရပါသည္။ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစုမ်ားျပသနာေပါင္းစံု ၾကံဳခဲ့ရသည့္နည္းတူ ကရင္လူမ်ားလည္းၾကံဳခဲ့ရျပီး ကရင္ေတာ္ လွန္ေရးျဖစ္တည္လာမႈကို အခ်ိန္ကာလ သံုးခုႏွင့္အညီ သံုးသပ္ေျပာဆိုလိုပါသည္။
#ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ကာလ (Pre-Colonial Era)
ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ အစာပိုင္းကာလမ်ား ျပန္လည္ေလ့ခ်က္အရ ဗမာလူမ်ဳိး(လူမ်ဳိးစုၾကီးတိုင္း ရင္းသား)သည္ ကိုယ္ထီးကိုယ့္နန္းျဖင့္ တည္ရွိခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ အခ်ိန္ကာလ ကိုေျပာဆိုရာတြင္ အခ်ိန္ကာလသံုးခု(Three Periods) ကိုထည့္သြင္းေျပာ ဆိုလိုပါသည္။ ပုဂံေခတ္ကာလ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ၊ ဒုတိယျမန္မာနိုင္ေတာ္အခ်ိန္အုပ္ခ်ဳပ္မႈႏွင့္ ကုန္ေဘာင္ေခတ္အုပ္မႈဟု၍ ကာလသံုခုရွိခဲ့သည္။ ပုဂံေခတ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွာ ပံုဂံေခတ္ဦး၊ ေခတ္လယ္၊ ေခတ္ေနွာင္းဆိုျပီး ကာလသံုးပိုင္းထပ္၍ ခြဲလို႔ ရျပန္ သည္။ မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစကာမူ ပုဂံေခတ္ (လူမ်ဳိးစုၾကီးမ်ားကသူတို႔ရဲ့)ဗမာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတည္ေထာင္ခါစ ျဖစ္ေနခ်ိန္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ႏွင့္ ဘယ္ေဒသမွာ ဘာလူမ်ဳိးေတြတည္ရွိ႔ခဲ့သည္ဆိုတာကိုမူ သမိုင္းသက္ေသ ျပဖို႔ရန္အခက္အခဲ ရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပုဂံေခတ္ဗမာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးတြင္ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္ရင္းသား) ဗမာလူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ား ထိပ္တိုက္ေတြ႔ဆံုမႈကို အေထာက္အထားတိတိက်က် ျပစရာမရွိတာေၾကာင့္ ထိုေခတ္တြင္ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားႏွင့္ (လူမ်ဳိးၾကီး)ဗမာတိုင္းရင္းသားၾကား ျပသနာ ဆိုတာရယ္ ရွိခဲ့ေၾကာင္းေျပာ၍ မရေပ။
(လူမ်ဳိးၾကီး)ဗမာတိုင္းရင္းသားႏွင့္ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားၾကား ၾကီးၾကီးမားမားျပသနာကိုမူ ဒုတိယ ျမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ဘုရင့္ေနာင္အခ်ိန္မွသာလွ်င္စတင္ေတြ႔ရပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ (လူမ်ဳိးၾကီး)ဗမာတိုင္းရင္း သားမ်ားရဲ့စစ္တိုက္အနိုင္ယူမႈကိုအမ်ားဆံုးခံခဲ့ရသည္က ရွမ္းလူမ်ဳိးမ်ား ပင္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ထိုေခတ္တြင္ (လူမ်ဳိးၾကီး)ဗမာတိုင္းရင္းသားႏွင့္က်န္းတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ပတ္သက္မႈမွာ ယေန႔လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရးမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ေျပာေနေသာ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံေရး စနစ္လိုပင္ျဖစ္သည္။ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသား) ဗမာမင္းကိုလက္ေဆာင္ ပဏၰာဆက္သခဲ့ရသည့္ ျဖစ္စဥ္မ်ားကိုေတြ႔ရ ေသာ္လည္း (Burmanization) ဆိုတာ မေတြ႔ခဲ့ရပါ။ ဘယ္ဘုရင္ဘဲျဖစ္ျဖစ္ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းေရးသားမ်ားတည္ရွိရာေနကို ၀င္ေရာက္ခိုက္ သည္ျဖစ္ေစ၊ သက္ဆိုင္ရာ လူမ်ဳိးမ်ားကိုသာထားရွိေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္ကို ေတြ႔ရွိခဲ့ရပါ သည္။
သိုေပမင့္ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသားရဲ့) ဗမာဘုရင္မ်ားက ေတာင္တန္းေဒသသို႔ စစ္ခ်ီျပီး ဌာေနတိုင္း ရင္းသားမ်ားအား အတင္းအက်ပ္ေစခိုင္းမႈမ်ားႏွင့္ စစ္ပြဲေၾကာင့္ အစုလိုက္အျပဳံ လုိက္သတ္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားရဲ့ တိုင္းရင္းသားျဖစ္တည္မႈ ကိုမဖ်က္စီးခဲ့ေသာ္လည္း စစ္ပြဲရဲ့ သေဘာသဘာ၀က ထိုကဲ့သိုရွိေနေပမယ့္ တိုင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ အဆိုးရြားဆံုးသတိရစရာ အတိတ္ သမိုင္း အျဖစ္ရွင္သန္ခဲ့သည္။
ထိုသိုျဖစ္ရပ္ကဲ့သို ကရင္လူမ်ဳိးစုမ်ားသည္လည္း ခံစားခဲ့ရသည္။ သို႔ေသာ္ ကရင္မ်ားႏွင့္ျပသနာ မ်ားကိုေတာ့ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္မွာ ေဖၚျပဖို႔ သမိုင္းအေထာက္အထား မရွိေပမယ့္ ကိုလိုနီေခတ္မွာေတာ့ ျပသနာၾကီးက်ယ္ျဖစ္လာခဲ့သည္။
ဒုတိယျမန္မာႏိုင္ငံေခတ္ျပီးေနာက္ ကုန္ေဘာင္ေခတ္ေရာက္ေသာအခါတြင္ (လူမ်ဳိးၾကီး)ဗမာတိုင္း ရင္းသားႏွင့္ က်န္တိုင္းသားမ်ားရဲ့ ဆက္ဆံေရးတင္းမာမႈ ျပသနာမ်ား ပိုမိုျဖစ္လာသည္ကိုေတြ႔ရပါသည္။ ယခင္ကိုလိုနီမတိုင္ခင္ေခတ္မွာပင္ သက္ဦးဆိုင္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ရွင္သန္လာရေသာ (လူမ်ဳိးၾကီး တိုင္းရင္းသား)ဗမာအေျခအေနသည္လည္း ယေန႔လက္ရွိေတြ႔ၾကံဳေနရ ေသာ အေျခအေနနဲ႔ သိပ္မကြာပင္။ ေခတ္သာကြာသြားခဲ့ေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈက အနည္းငယ္မွ်သာေျပာင္းလဲခဲ့သည္။
#Colonia Era (ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ အခ်ိန္ကာလ)
ကိုလိုနီမ်ား၀င္ေရာက္လာခဲ့ခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္၏နိုင္ငံေရးအေျခအေန မ်ားစြာေျပာင္း လဲခဲ့ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ကရင္လူမ်ားသည္ ၁၈၈၁ ခုႏွစ္တြင္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစီးအရံုးကို စတင္ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ျပီး ထိုအခ်ိန္မတိုင္ခင္ ၁၈၇၆မွာပင္ အေမရိကန္မီရွင္နရီမ်ား၏ ဦးေဆာင္ မႈေအာက္တြင္ ကရင္ေကာလိပ္ ကိုတည္ ေဆာက္နိုင္ခဲ့သည္။ ကရင္အမ်ဳိးသားလႈပ္ရွားမႈမ်ားသည္ ထိုအခ်ိန္ကပင္ လွ်င္ျမန္စြာေျပာင္းလဲ လာခဲ့ျပီး ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားသည္ မိမိ၏ျဖစ္တည္အတိုင္း လြပ္လပ္စြာရွင္သန္လိုသည့္ စိတ္ဓါတ္မ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။
ယခင္ကတည္းကပင္ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသား)ဗမာမ်ားႏွင့္ တစ္ဦးအေပၚတစ္ဦး လႈိက္လႈိက္လွဲလွဲ မရွိခဲ့ၾကဘဲ ျဗိတိသ်ွမ်ား၀င္ေရာက္လာသည့္အခ်ိန္ကစျပီး ကရင္အမ်ားစုမွာ ျဗိတိသ်ွအင္ပါယာအေပၚ သစၥာေစာင့္သိၾကသူမ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ၁၉၄၂-၁၉၄၅ ဂ်ပန္မ်ား ၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာအခ်ိန္မွာမူ ကရင္ႏွင့္ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသား)ဗမာမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရးသည္ ပို၍ပင္ဆိုးရြားလာခဲ့ပါသည္။ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္း သား)ဗမာလူမ်ဳိးအခ်ဳိ႔တို႔သည္ ဂ်ပန္မ်ား ႏွင့္ ပူးေပါင္းျပီး အဂၤလိပ္တို႔ကို ေတာ္လွန္တိုက္ခိုက္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ ကရင္မ်ားက မဟာမိတ္မ်ားဖက္မွ ပါ၀င္တိုက္ခိုက္ေပးခဲ့ၾကသည္။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဂ်ပန္တို႔ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ခ်ိန္တြင္ BIA တပ္မေတာ္မွ ဂ်ပန္ အရာရွိဗိုလ္ထြန္းလွ သည္ ဖာပြန္မွ ကရင္ အဖိုးအို အဖြားအို ၁၇ဦးကို ေသနတ္ျဖင့္ ပစ္သတ္ခဲ့သည္။ ထိုေနရာသည္ ျဗိတိသ်ွတပ္မေတာ္မွာ အရာရွိ ဟုခ်္ဆီးဂရင္း ဦးေဆာင္ေသာ ေျပာက္က်ားတပ္ဖြဲလွ်ိ႔၀ွက္လုပ္ရွားရာ ေနရာလည္းျဖစ္သည္။ ထိုကဲ့သို႔ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ဆက္လက္မျပဳလုပ္ေစရန္အတြက္ ဆီးဂရင္းကိုယ္တိုင္ ဂ်ပန္လက္ထဲ အညံခံျပီး ဂ်န္တို႔၏ ေခါင္းျဖတ္ကြ႔္မ်က္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ဆီးဂရင္း၏ ေပးဆပ္မႈသည္လည္း ကရင္မ်ားအတြက္ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ထို႔အျပင္ေျမာင္းျမရွိ ကရင္လူမ်ဳိး ၁၅၀ခန္႔ BIAတပ္မေတာ္မွ သတ္ျဖတ္ျခင္းကို ခံခဲ့ရျပီး ထိုအထဲတြင္ ျဗိတိသ်ွအစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ေစာေဖသာ၊ ဇနီးသည္ႏွင့္ သားသမီးမ်ားပါ၀င္ခဲ့သည္။
BIAႏွင့္ ကရင္မ်ားၾကားတင္းမာမႈသည္္ လြပ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္းတြင္ ပို၍ သိသာလာခဲ့သည္။ ေရွ႔ေနေစာဘဦးၾကီးသည္ အျခားေသာကရင္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ KNU ကို ၁၉၄၇ ေဖေဖၚ၀ါရီတြင္ ဖြဲ႔စည္းျပီး ေနာက္ ကရင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုေနထိုင္ရာ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကြ်န္းေပၚ ေဒသမွသည္ ထိုင္း-ဗမာနယ္စပ္ ေတာေတာင္ထူထပ္ေသာ ေနရားမ်ားတြင္ပါ ေနထိုင္ၾကသည့္ ရာေပါင္းမ်ား စြာေသာ ကရင္လူမ်ဳိး ကိုယ္စားလွယ္မ်ားသည္ ရန္ကုန္ျမိဳ႔တြင္ ေပါင္းစည္းမိၾကသည္။ ထို ၁၉၄၇ ခုနွစ္ ဧျပီတြင္ က်င္းပေသာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို KNU မွသပိတ္ေမွာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ဗဟိုအစိုးရႏွင့္ ေဆြးမႈမ်ားစြာျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။
ထိုေၾကာင့္ ကိုလိုနီးမ်ား၀င္ေရာက္ခဲ့ေသာအခ်ိန္တြင္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ လူေနမႈအဆင့္ အတန္းမွာ ကလိုနီမတိုင္ခင္အခ်ိန္ထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာေျပာင္းလဲလာသည္သာမက မိမိတို႔၏ ျဖစ္တည္မႈ၊ ခံယူခ်က္ မ်ားကိုသာမက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာအသင္းအဖြဲ႔ႏွင့္ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာအဖြဲ႔ အစည္းကိုလည္းဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခဲ့ သည္။ စင္စစ္ ထိုအခ်ိန္မွာ ကိုလိုနီမတိုင္ခင္က လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသား ဗမာလူမ်ဳိးအေပၚ ထားခဲ့သည့္ သေဘာထားနွင့္ ကိုလိုနီကာလအတြင္းတြင္ ပိုမိုတင္းမာလာသည့္ သေဘာထားမ်ားအျဖစ္ေျပာင္း လဲလာခဲ့သည္။
ကိုလိုနီေခတ္တြင္ (လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းသား)ဗမာသည္ ဂ်ပန္၏ ဖက္စစ္အုပ္ခ်ဳပ္၏ သင္ၾကားမႈ ေအာက္မွာရွင္သန္လာခဲ့ရျပီး၊ ကရင္တိုင္းရင္းသားမ်ားသည္ ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးေအာင္မွာ ရွင္သန္ လာခဲ့ၾကသည္။
#Post-Colonial Era (ကိုလိုအုပ္ခ်ဳပ္မႈလြတ္ေျမာက္ျပီး ၁၉၄၈-၂၀၁၉ အထိ၊ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ)
၁၉၄၉ ဇန္န၀ါရီလအေစာပိုင္းတြင္ သေဘာထားတင္းမာေသာ ဆိုရွယ္လစ္တစ္ဦးျဖစ္သူ စစ္ရဲတပ္ဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္စိန္မွန္က ရန္ကုန္ျမိဳ႔ေတာင္ဘက္ ကိီလိုမီတာ ၆၀ခန္႔ေ၀းသည့္ တိုက္ၾကီး ျမိဳ႔နယ္ရွိ ကရင္ရြာကို လက္နက္ၾကီးျဖင့္ပစ္ခတ္ခဲ့သည္။ ေနအိမ္ ၂၀ေက်ာ္ပ်က္စီးခဲ့ျပီး ကရင္လူမ်ဳိး ၁၅၀ေက်ာ္ေသဆံုးကာ ၄င္းတိုအနက္ လူ၃၀ခန္႔မွာ ရြာအျပင္ဘက္တြင္ တန္းစီျပီး ေသြးေအးေအးျဖင့္ အသတ္ခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ထိုေၾကာင့္ ကရင္ႏွင့္လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသား ဆက္ဆံေရးသည္ လြတ္လပ္ေရးရခဲ့ျပီးေနာက္ပိုင္း ပို၍ဆိုး လာခဲ့သည္။
ဦးနု၏ ကိုယ္တိုင္ေရး အထၳဳပတၱိတြင္ “KNU သူပုန္ မထခင္ ေလးငါရက္အလိုတြင္ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ ႏွင့္ မိုင္ေလးငါးဆယ္ေလာက္ေ၀းတဲ့ဗမာရြာကို KNDO ေတြက စီးလိုက္တယ္။ ရြာသူရြာသားမ်ား၏ ပစၥည္းဥစၥာကိုလုယူျပီး ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း ရြာသူရြာသားမ်ားကို ေလးငါးေျခာက္ေယာက္ကို ထုတ္ျပီး ရြာလယ္ မွာ သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။”
၁၉၄၉ ခုႏွစ္အေစာပိုင္းတြင္မွာလည္း အလံုရွိ KNDO ဌာနခ်ဳပ္အနီး သာမန္အရပ္သားမ်ားသည္ ကရင္လူမ်ဳိး အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသားႏွင့္ ကေလး၁၀၀ခန္႔ကို ဖမ္းဆီးျပီး မစ္ရွင္လမ္းေပၚရွိ ခရစ္ယာန္ဘုရား ေက်ာင္းတြင္ ခ်ဳပ္ေနွာင္ထားခဲ့ၾကသည္။ အခင္းျဖစ္ပြားရာေနရာသို႔ ဦးနုကိုယ္တိုင္ေရာက္ရွိသြားမွ တင္းမာမႈမ်ားေလ်ာ့ပါးသြားခဲ့သည္။
ထိုကဲ့သို႔အေျခအေနေရာက္ရွိ႔လာသည့္အခါ KNDO သည္ ၄င္းတို႔၏ဌာနခ်ဳပ္ကို စမ္းေခ်ာင္း တြင္မထားေတာ့ဘဲ ကရင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုေနထိုင္သည့္ အင္းစိန္ရွိ ကိုလိုနီေခတ္ပံုစံ အေဆာက္အအံုသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ပိုင္း ၁၉၄၉ ဇန္န၀ါရီလ ၃၀ရက္ ညဥ့္နက္ပိုင္းတြင္ အစိုးရက KNDO ကို မတရားအသင္းေၾကျငာျပီး ေနာက္တေန႔ မနက္တြင္ အမိန္႔ကို အတည္ျပဳရန္ တပ္ဖြဲ႔မ်ားေစလႊတ္ခဲ့သည္။ ၾကိဳ႔ကုန္းသို႔သြားသည့္ ရြာသစ္လမ္းဆံုသို႔ အစိုးရသံခ်ပ္ကာ ကားႏွစ္စီးေရာက္ရွိလာျပီး အင္းစိန္ဘက္သို႔ စစ္ေသနတ္မ်ား ျဖင့္ ပစ္ခတ္ခဲ့ရာ KNDO ဘက္က ျပန္လည္ခုခံတိုက္ခိုက္ခဲ့ရာမွ အစိုးရႏွင့္ကရင္ၾကား ထိုအခ်ိန္က စျပီး ယေန႔ထိ ရွည္လ်ားခါးသီးသည့္ ျပည္တြင္းစစ္ စတင္ခဲ့ျပီးျဖစ္ေပသည္။ ယေန႔အခ်ိန္ပင္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရး သည္လည္း ႏွစ္ေပါင္း ၇၀ၾကာ ၾကာေညွာင္းခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။
#နိဂံုး
ကရင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တည္လာရျခင္းအေၾကာင္းအရင္းမွာ ဖိႏွိပ္မႈေၾကာင့္ျဖစ္တည္ လာခဲ့ရသလို၊ တန္းတူညီမွ်မႈမရွိခဲ့တာေၾကာင့္ ျဖစ္တည္လာခဲ့ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု အားလံုးႏွင့္ လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသားမ်ား တန္တူညီမွ်ခြင့္ရွိလာပါက လူမ်ဳိးစုၾကား ေတာ္လွန္ေရးလည္း ရွိမည္မဟုတ္ေတာ့ေပ။ ယခုအခ်ိန္မွာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ရဲ့ ျမန္မာျပည္သည္ တိုင္းရင္းသားမ်ားၾကား စိန္ေခၚမႈ အမ်ားဆံုးေသာအခ်ိန္ပင္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုး အေနနဲ႔ေျပာလိုသည္မွာ လူနည္းစုတိုင္းရင္းသားမ်ားႏွင့္ လူမ်ဳိးၾကီးတိုင္းရင္းသားၾကား ျပသနာအေျဖရွာျခင္းထက္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈမ်ား၊ လူမ်ဳိးစု အခြင့္အေရးပိတ္ပင္ မႈမ်ား အျမစ္ျပတ္အဆံုးသတ္ရမည့္အခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေနာက္ ျမန္မာျပည္ရွိ လူမ်ဳိးစု အနည္း အမ်ားအားလံုးသည္ ယခင္ကထက္ပို၍ ရင္းႏွီးေသာ မိသားစုသဖြယ္ျဖစ္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္မွန္းရင္း ကရင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္တည္လာရျခင္းအေၾကာင္းကို နိဂံုးခ်ဳပ္အပ္ပါသည္။
ေစာအဲလ္ဘတ္ခ်ဳိ
ကရင္အာဇာနည္ေန႔ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီ၀င္
၁၂. ၈. ၂၀၁၉
References
Bertil Lintner, Burma in Revolt: Opium and Insurgency Since 1948, West View Press, 1994.
Oh Yoon AH, Ethnic Consciousness and Allegiance to the State: Weak State, Weak (Ethnic) Society and the Question of Dual Loyalties in Myanmar, NUS Press, 2003.
Rev. J. W. Baldwin, The Karen in Burma, available from https:// www. tandfonline. com/doi/abs/10.1080/03068374908731321?
journalCode=raaf19, accessed date, 8,8,2019.
.
ေစာေက်ာ္လင္း၊ သမိုင္းမတင္ဒ႑ာရီသာတြင္ေသာလူမ်ဳိး (သို႔မဟုတ္) ကရင္တို႔၏နိဂံုး
Comments
Post a Comment